Một cặp vợ chồng được coi là mắc bệnh vô sinh nếu trong vòng 2 năm, hai vợ chồng có giao hợp với nhau thường xuyên, không sử dụng biện pháp tránh thai nào mà không thấy có thai hoặc có thai nhưng đều bị sảy. Vô sinh có hai trường hợp:
Vô sinh nguyên phát: từ trước tới giờ hai vợ chồng chưa từng có con
Vô sinh thứ phát: Đã có con từ trước đó một vài năm, hiện giờ muốn có con nhưng lại không thể có con được.
Vô sinh có nguyên nhân từ cả nam giới và nữ giới.
Có 3 nhóm nguyên nhân chính thường gặp dẫn tới vô sinh ở cả nam giới và nữ giới
Nhóm 1: Nguyên nhân từ xã hội
– Hiện nay phụ nữ và nam giới đều có xu hướng kết hôn muôn hơn, và sinh con ở tuổi lớn hơn. Khi kết hôn muộn, đồng nghĩa với việc phụ nữ cũng như nam giới không còn ở trong độ tuổi sinh đẻ tốt nhất. Điều này cũng ảnh hưởng tới việc sinh con.
– Xu hướng quan hệ tình dục sớm, quan hệ với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ lây truyền các bệnh qua đường tình dục, và cũng là nguyên nhân dẫn tới vô sinh, hiếm muộn.
Nhóm 2: Nguyên nhân từ môi trường sống
– Môi trường sống bị ảnh hưởng bởi những hóa chất độc hại, khói thuốc lá… không chỉ làm ảnh hưởng tới yếu tố sức khỏe mà còn dần làm thay đổi những hoóc môn trong cơ thể mỗi người. Việc thay đổi hoóc môn cũng là một nguyên nhân dãn tới vô sinh.
– Thường xuyên phải làm việc trong một môi trường tiếp xúc với nhiều luồng sóng điện từ, phóng xạ cao mà không được bảo vệ cũng dẫn tới vô sinh, hiếm muộn.
Nhóm 3: Nguyên nhân từ cá nhân: Nguyên nhân vô sinh này có 40% là từ phía nam giới, 40% từ phía nữ giới và 20% còn lại là do cả nam và nữ
Nguyên nhân từ phía nữ giới.
– Do viêm phần phụ, hoặc do lạc nội mạc tử cung làm ống dẫn trứng hoặc buồng trứng bị tắc khiến cho tinh trùng và trứng không gặp được nhau.
– Do kinh nguyệt không đếu, rối loạn hoóc môn khiến quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên, có khi 1 năm chì có 1 đến 2 lần rụng trứng.
– Không có kinh nguyệt do dị tật bẩm sinh đường sinh dục (không có tử cung, không có âm đạo), không rụng trứng, suy buồng trứng sớm ở phụ nữ còn trẻ nguyên phát hay sau. điều trị có mổ cắt buồng trứng hay hóa trị xạ trị do ung thư.
– Niêm mạc tử cung không tăng trưởng và đào thải theo quy luật thông thường.
– Tử cung có hình dạng bất thường có u xơ khiến trứng không thể làm tổ hoặc khi đã làm tổ rồi lại không giữ được dẫn tới sảy thai nhiều lần.
– Trong cổ tử cung nồng độ axit âm đạo bất thường, làm cản trở quá trừng tinh trùng đi vào gặp trứng gây vô sinh.
– Trong âm đạo của người phụ nữ tự tạo ra các kháng thể tiêu diệt tinh trùng theo cơ chế đào thải vật lạ
– Một nguyên nhân nữa gây vô sinh ở nữ là ngay khi sinh ra người phụ nữ đã không có buồng chứng (gọi là hội chứng turner).
Nguyên nhân từ nam giới
– Chất lượng tinh trùng kém và số lượng tình trùng ít hoặc tinh trùng dị dạng cũng là nguyên nhân dẫn tới vô sinh.
– Khả năng di chuyển của tinh trùng không tốt (do sử dụng một số loại thuốc liên quan đến điều trị dạ dày, hay các bệnh về huyết áp, hoặc do viêm tuyến tiền liệt).
– Đường vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn ra túi tinh hoàn bị tắc do viêm ống dẫn tinh hoặc mắc phải các bệnh liên quan đến bệnh lây truyền qua đường tinh dục.
– Do lệch niệu đạo dẫn tới khi xuất tinh thì tinh trùng không đi vào lỗ cổ tử cung.
– Một số trường hợp nam giới không có tinh trùng do tắc nghẽn hoặc không có tinh trùng mà không biết nguyên nhân.
Trên đây là một số nguyên nhân từ cơ địa của mỗi người, tuy nhiên vô sinh còn do một số nguyên nhân khác nữa như:
– Chế độ dinh dưỡng không tốt, ăn uống không đủ chất dẫn tới suy nhược cơ thể, thiếu máu lượng hooc môn sinh dục bị suy giảm cũng có thể gây vô sinh, hiếm muộn.
– Tình trạng thừa cân, hoặc thiếu cân do mắc bệnh béo phì, tiểu đường .
– Do nạo phá thai bừa bãi, làm niêm mạc tử cung bị tổn thương cũng dẫn tới vô sinh.
– Việc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài ảnh hưởng tới hooc môn sinh dục dẫn tới vô sinh.
– Sử dụng nhiều rượu bia và các chất kích thích.
– Tâm lý, tinh thần không tốt, bị áp lực trong quá trình quan hệ cũng ảnh hưởng tới việc có thai.
(Theo Lương y Nguyễn HỮu Toàn)