Hiếm muộn và vô sinh nam
Hiếm muộn và vô sinh nam:
Nói đến hiếm muộn hay vô sinh nam là phải phân biệt hiếm muộn hay vô sinh do liệt dương hay do giảm hùng tính (virilité) và hiếm muộn hay vô sinh do sự bất thường của sinh tinh và sự rối loạn phóng tinh. Bài này đề cập đến tình huống thứ hai ở một nguời mà dục tính và khả năng giao hợp vẫn bình thường.
Hiếm muộn và vô sinh là những vấn đề phức tạp về nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị vì nhiều lý do: sinh lí tinh hoàn, thượng tinh hoàn (mào tinh hoàn), sinh học của tinh trùng còn nhiều bí ẩn. Thành phần của tinh dịch chưa phân định được hết. Cơ chế phóng tinh và sự khoái cảm phụ thuộc vào nhiều yếu tố nhất là tác dụng yếu tố thần kinh chưa đuợc biết triệt để.
Hiếm muộn là chưa có con sau một hai năm lập gia đinh mặc dầu đôi vợ chồng vẫn giao hợp đều mà không dùng cách tránh thai. Vô sinh hay bất sản là hoàn toàn không có khả năng sinh con và hầu như hết hi vọng điều trị. Hiếm muộn và vô sinh có khoảng 40% do chồng, 50% do vợ và 10% do cả hai.
Tỷ lệ đôi vợ chồng bị hiếm muộn khoảng 10 – 15%.
Sự sinh sản phụ thuộc rất nhiều vào tuổi của Vợ chồng, nhịp độ giao hợp, thời gian còn dục tính. Ở nam khả năng sinh con cao nhất là lứa tuổi 24 – 25, ỏ nữ là 24 – 30. Từ 30 tuổi trở đi, khả năng sinh sản của phụ nữ giảm nhanh. Nhịp độ giao hợp vài lần một tuần có khả năng tàm thụ thai cao nhất. Nếu có đù điều kiện, tỷ lệ chẩn đoán đúng hiếm muộn hay vô sinh lên tới 80 – 90% và điều trị có kết quả làm cho sinh sản được đạt khoảng 40 – 60%.
Có nhiều cách phân loại hiếm muộn và vô sinh nam.
Phân loại theo sinh lí tinh hoàn: Hiếm muộn phân tiết vì có bất thường trong tạo hình tinh trùng. Hiếm muộn bài tiết vì có bất thuòng ở đuờng thoát ra của tinh trùng như hẹp ống tinh, bít ống tinh, phóng tinh ngược chiều.
Phân loại theo mức độ hiếm muộn: Hiếm muộn tuyệt đối vì không có khả năng sinh sản như vô sinh do teo tinh hoàn hai bên bẩm sinh. Hiếm muộn tương đối vì còn khả năng sinh con như trong thiếu tinh trùng do nhược tinh hoàn.
Phân loại theo sự kiện xuất hiện hiếm muộn: Hiếm muộn nguyên phát vì từ truớc đến giờ vẫn không sinh con. Hiếm muộn thứ phát vì truớc đây đã sinh con.
Phân loại theo tiên lượng. Hiếm muộn hay vô sinh không đảo ngược được vì những thuơng tổn nặng của tinh hoàn hay dị tật bẩm sinh như trong hội chứng Klineíelter. Hiếm muộn đảo ngược được như trong vô sinh do chít hẹp ống tinh mà có thể tạo hình lại.
Phân loại theo đối chiếu với tinh hoàn: có 3 loại hiếm muộn hay vô sinh: Vô sinh tại tinh hoàn vì những thương tổn của ống sinh tinh và đồng nghĩa với vô sinh phân tiết. Vô sinh sau tinh hoàn vì những thuơng tổn của đường tinh dịch và đồng nghĩa vói vô sinh bài tiết. Vô sinh trước tinh hoàn vì những rối loạn chức năng của trục dưới đồi tuyến yên mà còn có thể gọi là vô sinh nội tiết.