Tinh trùng dị dạng
Tinh trùng dị dạng quá nhiều là tỷ lệ tinh trùng bình thường trong tinh dịch ít hơn 30%, trong khi tỷ lệ tinh trùng bất thường chiếm tới hơn 70%. Đây là 1 trong các nguyên nhân dẫn đến vô sinh và thai dị dạng. Những tinh trùng được đánh giá là dị dạng thường có bất thường ở 3 bộ phận: đầu tinh trùng, cơ thể tinh trùng và đuôi tinh trùng. Đầu tinh trùng dị dạng thường có hiện tượng: đầu dài nhọn, đầu tròn, đầu hình quả lê hoặc đầu nhỏ hình bầu dục. Cơ thể tinh trùng dị dạng có dấu hiệu: phần thân tinh trùng không đầy đủ, phần thân dày hoặc bị gãy. Đuôi tinh trùng dị dạng thường là có hai đuôi, đuôi xoắn, vỡ đoạn đuôi.
Theo chúng tôi bệnh phần lớn do phòng lao quá độ, tố chất hư nhược hoặc ảnh hưởng của các bệnh tật khác và ăn uống không điều hòa, từ đó dẫn đến âm hư hỏa vượng, đốt cháy gây thương tổn tinh trùng hoặc thấp nhiệt nội sinh, chưng đốt tinh thất, khiến tinh trùng dị dạng quá nhiều. Qua kinh nghiệm điều trị của chúng tôi các bệnh nhân bị bệnh tinh trùng dị dạng quá nhiều chủ yếu thuộc các thể sau:
Điều trị đông y
- Tỳ hư thấp thịnh, thấp nhiệt uẩn kết
Triệu chứng: kết hôn lâu không có con, tinh trùng dị dạng quá nhiều, kèm theo tinh thần mệt mỏi, ăn không biêt ngon, miệng đắng tiểu đỏ, mụn nhọt ở bìu, bìu sa xuống trướng, khó chịu, lưỡi trắng hoặc vàng nhớt, mạch hoạt sác.
Pháp trị: kiện tỳ hóa thấp, thanh lợi tinh thất
Bài thuốc:
Thương truật 15, hoàng bá 6, trần bì 10, phục linh 15, sinh hoàng kỳ 15, xa tiền tử 15, sài hồ 10, ý dĩ nhân 30, bạch hoa sà thiệt thảo 10, hoạt thạch 10, cam thảo 6, xuyên tỳ giải 10
- Thận dương hư nhược
Triệu chứng: lâu không quan hệ, tinh dịch trong, tinh trùng dị dạng tỷ lệ cao, tình dục suy giảm, xuất tinh sớm, liệt dương, kèm theo lưng gối đau mỏi, sợ lạnh chân tay lạnh, vùng xương cùng và hội âm thấy lạnh, lưỡi đỏ rêu trắng, mạch trầm tế.
Phép trị: ổn bổ thận dương, ích thận cường tinh.
Bài thuốc:
Nhâm sâm 6, bạch truật 15, ba kích 10, đỗ trọng 15, lộc giác phiến, nhục quế 6, bổ cốt chỉ 15, sà sàng tử 10, phỉ tử 10, câu kỷ tử 15, sơn thù du 10, đương quy 15.
- Âm hư hỏa vượng
Triệu chứng: lâu không quan hệ, tinh trùng dị dạng nhiều, đầu hoa tai ù, lưng mỏi, hư phiền đạo hãn, tình dục thiên kháng, xuất tinh sớm, lưỡi đỏ ít rêu, mạch tế sác.
Pháp trị: tư âm giáng hỏa, thanh nhiệt tả trọc.
Bài thuốc:
Sinh địa hoàng 15, thục địa hoàng 15, quy bản 10, miết giáp 10, sơn thù 10, hoài sơn 15, đan bì 12, địa cốt bì 15, tri mẫu 12, hoàng bá 10, trạch tả 10, xa tiền tử 15.
- Âm dương lưỡng hư
Lâu không sinh hoạt tình dục, tinh trùng ít, tỷ lệ dị dạng nhiều, kèm theo lưng đau sợ lạnh, chân tay lạnh, hoạt động ra mồ hôi nhiều, tình dục suy giảm, liệt dương hoặc dương vật không cứng, đầu choáng tai ù, tinh thần mệt mỏi, lưỡi nhạt rêu trắng mỏng, mạch tế nhược.
Phép chữa: ôn thận trợ dương, ích thận chấn tinh.
Bài thuốc:
Thỏ ty tử 10, phúc bồn tử 10, ngũ vị tử 5, xa tiền tử 10, câu kỷ tử 10, nữ trinh tử 10, chử thực tử 10, sà sàng tử 10, phỉ tử 10, sa uyển tử 10, tiên linh tỳ 10, tiên mao 10.
- Huyết ứ nội trở
Triệu chứng: lâu không quan hệ, tinh hoàn, bụng dưới đau, khó chịu, có thể lan xuống hội âm, tinh trùng dị dạng nhiều, tinh hoàn và mào tinh hoàn trướng cục, sờ đau, lưỡi tối hoặc có điểm ứ, rêu trắng mỏng, mạch huyền sáp.
Phép chữa: hoạt huyết hóa ứ, dưỡng huyết cường tinh
Bài thuốc:
Đan sâm 15, hồng hoa 10, đào nhân 10, xuyên khung 15, hoàng kỳ 15, đương quy 15, nga truật 15, mẫu lệ 30, xích thược 15, kê huyết đằng 15, lộc giác sương 15, nguyên hồ 10.
Bài thuốc hiệu nghiệm
- Tư âm tả hỏa ẩm
Tri mẫu 10, hoàng bá 10, sinh địa 15, thục địa 15, thiên môn 10, mạch môn 10, miết giáp 10, quy bản 10. Dùng cho tình trùng dị dạng quá nhiều thể âm hư hỏa vượng.
- Thanh nhiệt dục tinh thang
Thỏ ty tử 10, ngũ vị tử 10, xa tiền tử 10, phúc bồn tử 10, thục địa 15, sơn thù du 10, hoài sơn 10, đan bì 15, trạch tả 15, tri mẫu 12, hoàng bá 10. Dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể hỏa cang thịnh.
- Tư âm thanh nhiệt trị dị thang
Sinh địa 15, sơn thù 15, đan bì 10, hoài sơn 15, kỷ tử 10, thỏ ty tử 15, tri mẫu 15, hoàng bá 10, chi tử 5, hoàng cầm 10, sài hồ 10, hương phụ 5, phục linh 10, trạch tả 10, thủy ngưu hoàng 30, dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể âm hư thấp nhiệt.
- Tán ư thanh hỏa dục tinh thang
Tri mẫu 10, hoàng bá 10, xích thược 10, bạch thược 0, sinh địa 15, thục địa 15, kỷ tử 15, xuyên luyện tử 15, vương bất lưu hành 15, quất hạch 15, đương quy 12, tiểu hồi 6, hoài sơn 30. Dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể âm hư hỏa vượng, huyết mạch ứ trệ.
- Thanh nhiệt giải độc dục tinh thang
Tri mẫu 10, hoàng bá 10, trạch tả 10, nguyên sâm 10, mạch môn 10, cam thảo 10, thổ phục linh 15, sà sàng tử 15, thục địa hoàng 15, xa tiền tử 12. Dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể thận tinh khuy hư, thấp nhiệt hạ trú.
- Kiện tỳ lợi thấp trị dị thang
Thương truật 15, bán hạ chế 15, hương phụ 15, phục linh 30, trần bì 10, thần khúc 20, xuyên khung 5, sinh hoàng kỳ 15, viễn chí 10. Dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể tỳ hư thấp nhiệt hạ trú
- Ôn thận dục tinh thang
Phỉ tử 10, lộc nhung 10, nhục thung dung 10, ba kích 10, quế tâm 10, đương quy 10, thục địa 10, thỏ ty tử 10, ngưu tất 10, đỗ trọng 10. Dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể thận dương hư
- Hoạt huyết trục ứ dục tinh thang
Đan sâm 15, sinh hoàng kỳ 20, chế ô đầu 15, tam thất bột 6, tam lăng 10, nga truật 10, đại táo 20, dùng cho tinh trùng dị dạng quá nhiều thể ứ huyết trở trệ, thận tinh bị tổn thương.